ทำไมจึงควรตรวจเลือดสัตว์ก่อนผ่าตัด
The importance of pre-operative blood tests in pets
เคยสงสัยไหมคะ เวลาที่พาสัตว์มาขูดหินปูน ทำหมันหรือผ่าตัดเพื่อการรักษาโรคต่างๆ คุณหมอมักจะแนะนำให้ตรวจเลือดสัตว์ก่อนทำหัตถการทุกครั้ง เป็นเพราะเหตุใด บทความนี้จะมาไขข้อข้องใจให้ทราบกันค่ะ
การตรวจเลือด มีประโยชน์อย่างไร
การตรวจเลือด ทำให้เราทราบถึงสภาวะความสมบูรณ์และแข็งแรงของร่างกายสัตว์ เนื่องจากโรคหรือภาวะความผิดปกติบางอย่างอาจไม่แสดงอาการให้เห็น หรือทราบได้จากการตรวจร่างกายภายนอกเพียงเท่านั้น ดังนั้นการเจาะเลือดสัตว์มาตรวจ จึงเป็นวิธีเดียวที่จะทำให้สัตวแพทย์สามารถประเมินสุขภาพของสัตว์อย่างถูกต้อง เที่ยงตรง ณ เวลานั้น จากการตรวจเซลล์เม็ดเลือดแดง เม็ดเลือดขาว เกล็ดเลือด และเอนไซม์ที่บ่งบอกการทำงานของอวัยวะภายใน เช่น ตับ ไต ตับอ่อน เป็นต้น
การตรวจเลือดมีกี่แบบ อะไรบ้าง
การตรวจเลือด แบ่งเป็น 3 ชนิดหลัก คือ
1. ตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด (Complete blood count, CBC) เพื่อประเมินระดับของเม็ดเลือดแดง เม็ดเลือดขาวและเกล็ดเลือด โดยหากเซลล์เหล่านี้มีระดับต่ำกว่าเกณฑ์ปกติ อาจต้องมีการให้ยากระตุ้น/ถ่ายเลือดก่อนผ่าตัด
2. ตรวจค่าเคมีในเลือด (Serum/blood chemistry) ใช้ประเมิน
-
การทำงานของตับ โดยดูจากระดับเอนไซม์ Alkaline phosphatase (ALT)
-
การทำงานของไต โดยดูจากระดับเอนไซม์ Creatinine และ Blood Urine Nitrogen (BUN)
3. ตรวจเสมียร์เลือด (Blood smear) ใช้เพื่อตรวจลักษณะเซลล์เม็ดเลือด หรือตรวจหาพยาธิเม็ดเลือด
การตรวจเสมียร์เลือดบนแผ่นสไลด์
(ภาพประกอบจากอินเตอร์เน็ต)
ภาพเซลล์เม็ดเลือดที่ดูผ่านกล้องจุลทรรศน์
(ภาพประกอบจากอินเตอร์เน็ต)
เมื่อไหร่จึงควรตรวจเลือดสัตว์เลี้ยง
การตรวจเลือดจึงถูกนำมาใช้เป็นมาตรฐานในการตรวจหาสาเหตุและวินิจฉัยโรค คัดกรองโรค ติดตามอาการของโรค หรือเพื่อการตรวจสุขภาพทั่วไป โดยสามารถตรวจได้เป็นประจำทุกๆ 3-6 เดือน (ดูโปรแกรมตรวจสุขภาพและตรวจเลือดของทางรพส.) นอกจากนี้ สัตว์ที่ต้องได้รับการรักษาหรือการผ่าตัดที่มีการวางยาสลบร่วมด้วย จำเป็นต้องได้รับการตรวจเลือดก่อนทำ เนื่องมาจากสาเหตุดังต่อไปนี้
-
การผ่าตัดอาจทำให้สัตว์เสียเลือดมาก การตรวจความสมบูรณ์ของเซลล์เม็ดเลือดแดง ช่วยตรวจหาภาวะโลหิตจาง ความผิดปกติของเกล็ดเลือดซึ่งส่งผลกระทบต่อการแข็งตัวของเลือดได้ หรือการมีเซลล์เม็ดเลือดขาวต่ำกว่าเกณฑ์ บ่งบอกว่าสัตว์มีระดับภูมิคุ้มกันที่ต่ำกว่าปกติ
-
บ่งบอกค่าการทำงานของตับและไต ซึ่งทำหน้าที่ทำให้ยาออกฤทธิ์ได้และขับยาสลบออกตามลำดับ หากอวัยวะทั้งสองปกติ จะทำให้การวางยาสลบเป็นไปอย่างปลอดภัย ลดปัญหาแทรกซ้อนที่จะเกิดขึ้นก่อน ระหว่างและหลังผ่าตัดได้
ด้วยเหตุนี้ ทางโรงพยาบาลสัตว์จึงได้จัดโปรแกรมตรวจสุขภาพและตรวจเลือด และโปรแกรมรักษา/ผ่าตัดโดยมีบริการตรวจเลือดก่อนทำ เพื่อทำให้เกิดความปลอดภัยสูงสุดต่อสัตว์เลี้ยงทุกตัวค่ะ
เพื่อให้สัตว์ได้รับบริการการรักษาที่ถูกต้องโดยสัตวแพทย์ หากพบอาการที่ผิดปกติหรือมีข้อสงสัยเพิ่มเติม สามารถสอบถาม/นัดหมายเพื่อเข้าตรวจล่วงหน้าได้ที่ 3 ช่องทางด้านล่างนี้ได้เลยค่ะ
แหล่งอ้างอิง:
สพ.ญ. ณัฏฐิกา โกฎแสง (2021). การตรวจประเมินสภาพสุนัขและแมวก่อนการเข้ารับการวางยาสลบ. VPN, 19 (229), 30-32. https://www.readvpn.com:8080/ContentFile/1633783240_884d7f48-a9b6-4ccb-85a2-43b3fcd0efcb.pdf.